Kết quả là hàng loạt các công ty (nhất là trong lĩnh vực truyền thông) phải đóng cửa, nhưng số lượng các công ty khác ra đời và thành công nhờ tận dụng công nghệ thông tin cũng tăng lên với một tốc độ đáng kinh ngạc. Ở thời đại này, mỗi ngày chúng ta tạo nên khối lượng thông tin tương đương với khối lượng thông tin mà nhân loại đã tạo ra từ thủa hồng hoang cho đến năm 2003.
Tận dụng công nghệ kỹ thuật số giờ đã trở thành yếu tố quyết định khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp. Một mặt, vì nó có khả năng giảm chi phí kinh doanh, mặt khác, nó tạo nên một cuộc cách mạng đổi mới công nghệ.
Big Data là gì ?
Chúng ta hay nghe tới khái niệm “Big Data” (dữ liệu lớn). Vậy dữ liệu lớn là gì? Và tại sao các chuyên gia trên thế giới đều có cùng quan điểm rằng “Big Data” sẽ là một vũ khí kinh tế hiệu quả của tương lai?
Thuật ngữ Big Data ra đời từ lâu. Người ta thấy nó xuất hiện trên tờ Harpers Magazine năm 1989 dưới ngòi bút của nhà văn nổi tiếng Erik Larson, khi ông viết về thư rác (junk mail). Tuy nhiên, khi nói đến thuật ngữ Big Data theo nghĩa hiểu hiện nay, người ta thường nói đến định nghĩa đưa ra vào năm 2008 bởi công ty phân tích Gartner. Theo định nghĩa của Gartner, “Dữ liệu lớn là những tài sản thông tin cỡ lớn, (được xử lí với) tốc độ nhanh, và (có nội dung) rất đa dạng, đòi hỏi những hình thức xử lí thông tin tốn kém và cải tiến, phục vụ cho việc đánh giá thấu đáo vấn đề và đưa ra quyết định”. Sau đó, định nghĩa này được Gartner sửa đổi và bổ sung. Ngày nay, Big Data có thể được hiểu “là tập hợp các dữ liệu số có khối lượng cực lớn, sở hữu bởi các công ty, chính quyền hoặc tổ chức khác, được xử lí nhờ vào các thuật toán để biến những dữ liệu thông tin ở trạng thái thô thành các dữ liệu thông tin có giá trị”.
Big Data có thể làm thay đổi những gì?
Big Data có những ứng dụng vô cùng tiềm năng. Nó cho phép khai thác những thông tin từ trước đến nay đang ở trạng thái “ngủ/chưa được khai thác”, tìm ra những mối quan hệ tương tác chưa bao giờ được biết đến giữa các thông tin này, để phục vụ mục đích quyết định chính sách. Điều này đặc biệt quan trọng vì chúng ta đang sống trong thời đại mà thông tin là thế mạnh chiến lược.
Big Data dẫn đến sự xuất hiện của nhiều phương pháp thu thập và xử lí thông tin mới trong các ngành khoa học xã hội. Hay xem ví dụ sau để thấy nó thú vị và có ích thế nào. Năm 2010, Erez Aiden và Jean-Baptiste Michel, hai nghiên cứu sinh thuộc Đại học Havard (Mỹ), đã nảy ra ý định sự dụng Big Data vào việc nghiên cứu văn hóa và lịch sử loài người. Họ viết ra phần mềm có tên là Ngram Viewer, cho phép thấy một từ được sử dụng bao nhiêu lần trong hàng triệu quyển sách mà Google đã số hóa (có khoảng 30 triệu quyển đến ngày nay). Kết quả nghiên cứu này, được thể hiện dưới dạng biểu đồ, đã trả lời nhiều câu hỏi thật thú vị về mặt xã hội. Ví dụ như, ngày nay chúng ta có quan tâm đến Chúa trời nhiều như những năm 1800? Ngôn ngữ loài người đã thay đổi như thế nào? Từ khi nào cụm từ “đi xem phim” lại được sử dụng áp đảo chiếm chỗ của cụm từ “đọc báo”?
Tất nhiên, sức mạnh ảnh hưởng của Big Data thể hiện rõ nhất trong lĩnh vực kinh tế. Việc xử lý thông tin, nhất là thông tin liên quan đến nhu cầu khách hàng, cho phép các doanh nghiệp cải thiện rõ rệt các chiến lược thương mại và marketing. Nó cho phép dự đoán các xu hướng tương lai, thói quen tiêu dùng, cải thiện quan hệ với khách hàng, tăng khả năng tuyển dụng hiệu quả …
Big Data có tác động đến tất cả các ngành nghề, lĩnh vực, đặc biệt là các lĩnh vực nhạy cảm với phát triển công nghệ. Theo một chuyên gia người Pháp, 10 năm tới, việc sử dụng Big Data trong quản lý ngành dược, cụ thể là việc nghiên cứu và phát triển, phân phối thuốc hay ngăn chặn gian lận, có thể cho phép tạo ra thu nhập khoảng 300 tỷ Euro mỗi năm. Trong lĩnh vực công cộng, Big Data có thể giúp giảm chi phí của liên minh châu Âu (EU) đến 20%, tức khoảng 300 tỷ Euro. Theo nghiên cứu của IDC (International Data Corporation), năm 2016 có đến 51% doanh nghiệp Pháp bắt đầu khai thác Big Data, trong khi năm 2012 chỉ có 7%. Nước Pháp cũng đang đi đầu trong lĩnh vực này ở châu Âu
Việt Nam - thị trường Big Data tiềm năng
Việt Nam, với lợi thế dân số trẻ và số người dùng Internet rất cao, được dự đoán là thị trường Big Data có tiềm năng lớn. Tuy nhiên, sự am hiểu và vận dụng Big Data của các doanh nghiệp Việt Nam còn khá mơ hồ. Bà Phạm Thị Minh Phương, Giám đốc điều hành Greenhat & VietnamJoy nhận xét tại Diễn đàn Dữ liệu Quốc tế (Big Data Innovation Summit 2016) diễn ra tại TP Hồ Chí Minh mới đây rằng: “Phần lớn các doanh nghiệp sở hữu khối dữ liệu Big Data hàng đầu tại Việt Nam chưa tư duy về dữ liệu. Chính vì vậy, chúng ta cần trang bị thông tin để làm sao tái cấu trúc hệ thống, thiết lập cơ sở hạ tầng thông tin, thu thập, xử lý, để Big Data phát huy giá trị to lớn của nó”.
Tìm hiểu và vận dụng Big Data để tăng cao khả năng cạnh tranh và khả năng cải tiến công nghệ là điều hết sức cần thiết cho Việt Nam trong thời điểm này, khi mà số mệnh nền kinh tế được quyết định bởi khả năng nắm bắt xu hướng phát triển của thế giới. Trong nền kinh tế số đang phát triển như vũ bão trên thế giới, hàng loạt câu hỏi được đặt ra cho Việt Nam. Làm thế nào để tận dụng lợi thế của ngành công nghệ thông tin trong kinh doanh là điều chốt yếu, nhưng việc bảo vệ thông tin cá nhân cũng không kém phần quan trọng. Vậy, quyền lợi và nghĩa vụ của các doanh nghiệp Big Data sẽ phải được quy định thế nào? Làm thế nào để luật sở hữu trí tuệ có thể thành công cụ hữu ích thúc đẩy nền kinh tế số?...
